Cách làm giếng trời cho nhà mái tôn – Hướng dẫn chi tiết

Nhà mái tôn thường gặp phải vấn đề thiếu sáng và bí khí, đặc biệt là ở các dạng nhà ống hoặc nhà phố san sát. Giếng trời mái tôn là giải pháp kiến trúc tuyệt vời để đưa ánh sáng tự nhiên và luồng gió trong lành vào sâu bên trong ngôi nhà, cải thiện đáng kể chất lượng không gian sống và tiết kiệm năng lượng. Nhưng làm giếng trời cho nhà mái tôn có khó không? Đâu là cách làm giếng trời cho nhà mái tôn hiệu quả và cần lưu ý những gì?

Bài viết này, dưới góc độ chuyên gia xây dựng, Minh Anh Homes sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết về cách làm giếng trời trên mái tôn, phân tích các loại giếng trời phổ biến, quy trình thi công giếng trời mái tôn và những lưu ý quan trọng để đảm bảo công trình bền đẹp, chống nóng, chống dột và an toàn.

Giếng trời là gì & Lợi ích cho ngôi nhà mái tôn

Trước khi đi vào chi tiết cách làm giếng trời cho nhà mái tôn, hãy cùng hiểu rõ khái niệm và những giá trị mà giải pháp kiến trúc này mang lại.

Giếng trời là một khoảng không gian thông thẳng đứng xuyên qua các tầng nhà, bắt đầu từ mái và kết thúc ở tầng trệt hoặc tầng hầm. Nó hoạt động như một kênh dẫn ánh sáng và không khí từ trên cao xuống các khu vực bên trong ngôi nhà mà không có mặt thoáng trực tiếp.

Lợi ích của giếng trời đối với nhà mái tôn:

Mái tôn thường được sử dụng cho các kiểu nhà ống, nhà phố có diện tích hẹp, ít mặt thoáng. Trong bối cảnh này, giếng trời mang lại những lợi ích vô cùng thiết thực:

• Tối ưu ánh sáng tự nhiên: Giếng trời là “ống dẫn sáng” hiệu quả, đưa ánh sáng mặt trời vào sâu bên trong nhà, chiếu sáng các khu vực cầu thang, hành lang, phòng chức năng (phòng khách, bếp…) vốn thường bị thiếu sáng, giảm đáng kể nhu cầu sử dụng đèn điện vào ban ngày.
• Cải thiện thông gió & đối lưu không khí: Giếng trời tạo ra hiệu ứng “ống khói”: không khí nóng nhẹ hơn sẽ bay lên và thoát ra ngoài qua đỉnh giếng trời, đồng thời hút không khí mát từ các cửa ra vào hoặc cửa sổ tầng dưới vào nhà. Điều này giúp không gian sống luôn thông thoáng, mát mẻ hơn, giảm cảm giác bí bách.
• Tiết kiệm năng lượng: Nhờ tận dụng tối đa ánh sáng và thông gió tự nhiên, giếng trời giúp giảm chi phí chiếu sáng và làm mát nhân tạo (quạt, điều hòa).
• Tăng tính thẩm mỹ & điểm nhấn kiến trúc: Giếng trời có thể được thiết kế thành một không gian đẹp mắt với cây xanh, tiểu cảnh, hoặc đơn giản là tạo hiệu ứng ánh sáng ấn tượng, trở thành điểm nhấn độc đáo cho ngôi nhà.
• Cải thiện chất lượng sống: Không gian đủ sáng, thoáng khí, gần gũi với thiên nhiên (nếu kết hợp cây xanh) giúp nâng cao sức khỏe thể chất và tinh thần cho các thành viên trong gia đình.
• Tăng giá trị công trình: Ngôi nhà có giếng trời được thiết kế và thi công tốt thường được đánh giá cao hơn về công năng và thẩm mỹ.

Nhà mái tôn có làm được giếng trời không?

Câu trả lời là Hoàn Toàn Có Thể. Việc thiết kế giếng trời cho nhà mái tôn là giải pháp rất hiệu quả để khắc phục nhược điểm thiếu sáng và bí khí của loại hình nhà này. Tuy nhiên, khi làm giếng trời trên kết cấu mái tôn, cần đặc biệt chú trọng đến các yếu tố kỹ thuật để đảm bảo giếng trời hoạt động hiệu quả mà không gặp phải các vấn đề thường gặp như:

• Nóng: Chất liệu mái che giếng trời có thể hấp thụ nhiệt hoặc gây hiệu ứng nhà kính.
• Dột: Xử lý chống thấm tại vị trí cắt mái tôn và liên kết khung giếng trời là cực kỳ quan trọng.
• Tiếng ồn: Tiếng mưa rơi trên mái che (kính, polycarbonate) có thể gây ồn.

Hiểu rõ những lợi ích và thách thức này sẽ giúp bạn lựa chọn phương án và cách làm giếng trời trên mái tôn phù hợp nhất.

Các loại giếng trời phổ biến cho nhà mái tôn

Khi làm giếng trời cho nhà mái tôn, việc lựa chọn loại mái che phía trên cùng là rất quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng lấy sáng, thông gió, chống nóng, chống dột và chi phí. Dưới đây là các loại mái che giếng trời phổ biến:

1. Giếng trời có mái che cố định

Đây là loại giếng trời mái tôn phổ biến nhất, cung cấp khả năng lấy sáng tốt và chống mưa hoàn toàn, nhưng khả năng thông gió bị hạn chế hơn. Phần đỉnh giếng trời được che phủ hoàn toàn bằng một lớp mái cố định, thường làm từ vật liệu trong suốt hoặc bán trong suốt.

Vật liệu mái che phổ biến:

• Kính cường lực: Độ bền cao, an toàn (khi vỡ tạo hạt nhỏ), trong suốt, thẩm mỹ. Độ dày phổ biến 10mm, 12mm. Có thể là kính trắng, kính màu hoặc kính hoa văn.
• Kính dán an toàn: Gồm 2 lớp kính được dán lại bằng lớp phim PVB ở giữa. Khi vỡ, các mảnh kính bám vào lớp phim, không rơi xuống, an toàn hơn kính cường lực (đặc biệt ở trên cao).
• Kính Low-E / Kính phản quang: Loại kính có lớp phủ đặc biệt giúp giảm hấp thụ nhiệt (Low-E) hoặc phản xạ bức xạ mặt trời (phản quang), giúp giảm nóng cho không gian bên dưới. Nên cân nhắc sử dụng loại này cho mái che giếng trời hướng nắng gắt.
• Tấm polycarbonate: Nhẹ, bền, chống va đập tốt, chống tia UV. Có loại đặc (trong suốt như kính) hoặc rỗng (cách âm, cách nhiệt tốt hơn một chút). Có nhiều màu sắc, độ trong suốt khác nhau. Giá thành thường thấp hơn kính.
• Tôn sáng composite: Lấy sáng tốt nhưng không trong suốt hoàn toàn, giá thành rẻ.

Nguyên lý hoạt động: Cho ánh sáng đi qua nhưng ngăn mưa, bụi, côn trùng. Khả năng thông gió phụ thuộc vào việc có để các khe hở thông gió ở các cạnh mái che không.

Ưu điểm:

• Lấy sáng hiệu quả.
• Chống mưa, bụi, côn trùng tuyệt đối.
• Độ bền cao (tùy vật liệu).
• An toàn (đặc biệt với kính cường lực/dán an toàn).

Nhược điểm & Lưu ý:

• Hạn chế thông gió: Nếu không có các khe hở thông gió ở xung quanh.
• Có thể gây nóng: Nếu sử dụng vật liệu trong suốt thông thường (kính trắng, poly đặc) hứng nắng trực tiếp mà không có biện pháp chống nóng (kính Low-E, phản quang, rèm che bên dưới).
• Cần vệ sinh định kỳ bề mặt mái che để giữ độ trong suốt.
• Tiếng ồn khi mưa (đặc biệt poly rỗng, kính mỏng).

2. Giếng trời có mái che di động (có thể đóng/mở)

Mái che di động có thể đóng/mở linh hoạt bằng tay hoặc hệ thống motor điện, cho phép điều chỉnh lượng ánh sáng và thông gió theo nhu cầu. Khi trời mưa, có thể đóng mái lại để tránh nước vào nhà, còn khi trời thoáng, có thể mở để tận hưởng không khí trong lành. Tuy nhiên, hệ thống mái trượt có thể yêu cầu bảo trì thường xuyên để đảm bảo hoạt động trơn tru.

Ưu điểm:

• Kiểm soát ánh sáng và gió linh hoạt (đóng khi trời mưa, mở khi cần thông gió).
• Hạn chế bị nóng hơn so với mái cố định vì có thể mở thoáng.

Nhược điểm:

• Chi phí cao hơn.
• Cần bảo trì thường xuyên để đảm bảo cơ chế đóng/mở hoạt động tốt.

3. Giếng trời mở hoàn toàn (không có mái che)

Loại giếng trời này không có mái che, giúp lấy gió và ánh sáng tối đa, tạo sự thông thoáng tốt nhất. Tuy nhiên, khi trời mưa, nước có thể rơi trực tiếp vào nhà, vì vậy cần có hệ thống thoát nước tốt và có thể kết hợp với lưới chắn bụi hoặc mái che phụ để giảm tác động của thời tiết.

Ưu điểm:

• Giúp không gian cực kỳ thông thoáng, tạo sự mát mẻ tự nhiên.
• Không cần chi phí lắp kính hoặc mái che.

Nhược điểm:

• Khi trời mưa, nước sẽ chảy trực tiếp vào nhà nếu không có phương án che chắn.
• Cần có hệ thống thoát nước tốt ở đáy giếng trời.

4. Giếng trời kết hợp quạt thông gió

Đối với nhà mái tôn dễ hấp thụ nhiệt, có thể kết hợp giếng trời với quạt hút gió để đẩy khí nóng ra ngoài. Điều này giúp giảm nhiệt độ trong nhà, đặc biệt vào mùa hè. Có thể sử dụng quạt thông gió điện hoặc quạt năng lượng mặt trời để tiết kiệm điện năng.

Ưu điểm:

• Giúp giảm nhiệt độ trong nhà, đặc biệt vào mùa hè.
• Giải quyết vấn đề bí khí trong nhà ống hoặc nhà không có cửa sổ.

Nhược điểm: Tốn điện nếu dùng quạt thông gió điện (nếu không dùng loại chạy bằng năng lượng mặt trời).

Hướng dẫn cách làm giếng trời cho nhà mái tôn

Việc thi công giếng trời mái tôn đòi hỏi sự chính xác, đặc biệt là ở khâu xử lý liên kết với mái tôn gốc và chống thấm. Dưới đây là các bước cơ bản và quan trọng:

1. Xác định vị trí phù hợp để làm giếng trời

Vị trí giếng trời đóng vai trò quan trọng trong việc tối ưu ánh sáng và luồng không khí. Thông thường, giếng trời được đặt ở giữa nhà hoặc cuối nhà, nơi ít bị che khuất và có thể tận dụng tối đa ánh sáng tự nhiên.

Nếu nhà có cầu thang giữa nhà, giếng trời có thể được kết hợp để tạo điểm nhấn kiến trúc và tăng khả năng thông gió. Tránh đặt giếng trời ngay trên phòng ngủ hoặc bếp, vì ánh sáng quá mạnh có thể gây chói và làm không gian trở nên nóng bức.

2.  Chọn loại giếng trời phù hợp

Tùy thuộc vào mục đích và thiết kế của ngôi nhà mà bạn có thể chọn loại giếng trời có mái che cố định, giếng trời có mái che di động, giếng trời mở hoàn toàn, giếng trời kết hợp quạt thông gió hoặc mái hen che nắng.

Việc chọn loại giếng trời phù hợp cần dựa vào những yếu tố sau:

• Chú ý đến khả năng lấy sáng tự nhiên: Nếu chọn giếng trời có mái che quá dày hoặc có màu tối, ánh sáng có thể không xuyên qua hiệu quả. Ngược lại, nếu chọn giếng trời mở hoàn toàn, ánh sáng có thể quá mạnh, gây chói mắt hoặc làm nóng không gian bên dưới.
  • Nhà ít sáng → Chọn giếng trời mở hoàn toàn hoặc mái che kính trong suốt.
  • Nhà đã đủ sáng → Chọn mái che kính mờ hoặc polycarbonate chống tia UV để giảm bớt ánh sáng gắt.
• Tối ưu khả năng thông gió và giảm nhiệt độ
  • Nhà bí khí, nóng → Chọn giếng trời mở hoàn toàn hoặc giếng trời kết hợp quạt hút gió để tăng hiệu quả thông gió.
  • Nhà có nhiều gió tự nhiên → Chọn giếng trời có mái che cố định nhưng có lỗ thoáng để vừa lấy sáng vừa bảo vệ khỏi mưa
• Tránh tình trạng dột nước khi trời mưa
  • Khu vực có mưa nhiều → Chọn giếng trời có mái che cố định hoặc mái che di động.
  • Nhà không có hệ thống thoát nước tốt → Chọn giếng trời có mái hiên che nghiêng để nước mưa không chảy trực tiếp vào nhà.
• Giảm tiếng ồn khi trời mưa: Mái tôn thường gây tiếng ồn lớn khi trời mưa, nếu giếng trời không được thiết kế đúng, tiếng mưa rơi trên kính hoặc mái che có thể làm không gian bên dưới trở nên ồn ào. Đặc biệt, nếu sử dụng kính mỏng hoặc polycarbonate rỗng, âm thanh sẽ bị khuếch đại hơn.
  • Giảm tiếng ồn → Chọn kính dán an toàn hoặc kính cường lực dày từ 10-12mm để hạn chế tiếng động.
  • Không muốn ảnh hưởng bởi mưa → Chọn mái che polycarbonate có lớp cách âm.
• Đảm bảo tính thẩm mỹ và phù hợp với kiến trúc ngôi nhà: Giếng trời không chỉ có tác dụng lấy sáng và thông gió, mà còn là một yếu tố tạo điểm nhấn thẩm mỹ cho ngôi nhà. Nếu chọn giếng trời quá nhỏ hoặc không phù hợp với kiến trúc tổng thể, có thể khiến ngôi nhà mất cân đối hoặc không đẹp mắt.
  • Nhà hiện đại, sang trọng → Chọn giếng trời kính cường lực trong suốt để tạo không gian mở.
  • Nhà phong cách tự nhiên → Chọn giếng trời có mái che kết hợp cây xanh để tạo tiểu cảnh đẹp.
• Tiết kiệm chi phí xây dựng và bảo trì: Mỗi loại giếng trời có chi phí lắp đặt và bảo trì khác nhau. Nếu chọn loại giếng trời không phù hợp với khí hậu hoặc nhu cầu sử dụng, có thể sẽ tốn nhiều tiền để sửa chữa hoặc bảo trì về sau.
  • Ngân sách thấp, muốn đơn giản → Chọn giếng trời mở hoàn toàn nhưng có hệ thống thoát nước tốt.
  • Có ngân sách cao, muốn tiện lợi → Chọn giếng trời có mái che di động để linh hoạt hơn.
• Đảm bảo an toàn khi sử dụng: Nếu giếng trời đặt ở vị trí cầu thang hoặc khu vực sinh hoạt chung, cần đảm bảo an toàn, đặc biệt nếu trong nhà có trẻ nhỏ hoặc người già. Nếu mái che làm bằng kính, cần dùng kính cường lực hoặc kính dán an toàn để tránh rơi vỡ.
  • Nhà có trẻ nhỏ → Chọn giếng trời có mái che chắc chắn để tránh rủi ro.
  • Nhà nhiều tầng → Dùng khung bảo vệ xung quanh giếng trời để đảm bảo an toàn.

3. Các bước thi công giếng trời trên mái tôn

Dưới đây là những bước cơ bản khi thi công giếng trời cho nhà mái tôn:

Bước 1: Đo đạc và thiết kế

Trước khi thi công, cần xác định kích thước giếng trời phù hợp dựa trên diện tích nhà. Thông thường, giếng trời có kích thước từ 80cm x 120cm đến 100cm x 150cm, đủ để lấy sáng nhưng không làm ảnh hưởng đến kết cấu mái tôn. Việc vẽ sơ đồ vị trí giúp đảm bảo hài hòa với kiến trúc ngôi nhà.

Bước 2: Cắt mái tôn

Dùng máy cắt tôn để tạo một ô trống theo kích thước đã thiết kế. Cần cắt cẩn thận để tránh làm hỏng phần mái xung quanh, đồng thời giữ lại các tấm tôn thừa phòng khi cần chỉnh sửa hoặc gia cố lại.

Bước 3: Gia cố khung giếng trời

Sau khi cắt mái, cần lắp đặt khung thép hoặc khung nhôm để tạo độ chắc chắn cho khu vực giếng trời. Khung này sẽ giữ mái che hoặc làm viền bảo vệ cho giếng trời mở. Đối với giếng trời có kính, cần lắp đặt thanh đỡ kính để đảm bảo an toàn khi sử dụng.

Bước 4: Lắp đặt mái che (nếu có)

Nếu làm giếng trời có mái che, tiến hành lắp đặt kính cường lực, tấm polycarbonate hoặc mái trượt lên khung đã gia cố. Đối với mái di động, cần kiểm tra cơ chế đóng/mở hoạt động tốt trước khi hoàn thiện.

Bước 5: Chống dột và thoát nước

Để tránh nước mưa thấm vào, cần sử dụng keo silicon chống nước, tôn úp nóc hoặc máng xối để dẫn nước ra ngoài. Mái che nên có độ nghiêng nhẹ để nước mưa có thể chảy xuống thay vì đọng lại trên bề mặt.

Bước 6: Kiểm tra và hoàn thiện

Sau khi lắp đặt, cần kiểm tra độ kín nước, khả năng lấy sáng và lưu thông không khí. Nếu có quạt thông gió, kiểm tra xem quạt có hoạt động đúng cách không. Cuối cùng, vệ sinh khu vực xung quanh để đảm bảo thẩm mỹ và độ bền của công trình.

Lưu ý khi làm giếng trời cho nhà mái tôn

Làm giếng trời cho nhà mái tôn là một hạng mục phức tạp, đòi hỏi sự chính xác về kỹ thuật để đảm bảo công trình không chỉ đẹp, lấy sáng, thông gió tốt mà còn tuyệt đối an toàn, chống dột và bền vững. Bỏ qua bất kỳ chi tiết nhỏ nào cũng có thể dẫn đến những vấn đề nghiêm trọng về sau. Dưới đây là những lưu ý then chốt:

• Chọn đội ngũ thi công uy tín: Tham khảo ít nhất 3 cơ sở, so sánh chi phí và chất lượng để chọn đội ngũ thi công giếng trời uy tín, tránh các rủi ro không mong muốn.
• Chống nóng hiệu quả: Mái tôn hấp thụ nhiệt cao, vì vậy giếng trời cần có kính Low-E, kính phản quang hoặc tấm polycarbonate chống tia UV để giảm lượng nhiệt đi vào nhà. Ngoài ra, có thể lắp rèm che nắng bên dưới giếng trời để điều chỉnh ánh sáng theo ý muốn.
• Chống dột nước: Để tránh nước thấm vào nhà, khe hở giữa giếng trời và mái tôn cần được trám kín bằng keo silicon chống nước. Nếu làm mái kính, cần thiết kế độ nghiêng phù hợp để nước có thể chảy xuống hệ thống thoát nước thay vì đọng lại.
• Giảm tiếng ồn khi trời mưa: Tiếng mưa rơi trên mái tôn thường lớn, nếu giếng trời sử dụng kính, nên chọn kính dán an toàn hoặc kính cường lực dày để giảm tiếng ồn. Đối với tấm polycarbonate, có thể dùng loại có lớp cách âm để hạn chế tiếng động.
• Đảm bảo thông gió tốt: Nếu cần lưu thông không khí, nên dùng giếng trời mở hoàn toàn hoặc có mái che di động. Lắp quạt thông gió hoặc lưới thông khí để tăng hiệu quả làm mát. Nếu khu vực có gió mạnh, nên lắp lưới chắn gió để tránh bụi bẩn và côn trùng.
• Đảm bảo an toàn: Nếu dùng kính, nên chọn kính cường lực từ 10 – 12mm để tránh vỡ. Nếu có trẻ nhỏ hoặc người già, cần khung bảo vệ hoặc lưới chắn quanh giếng trời. Ngoài ra cần đảm bảo khung thép hoặc nhôm chắc chắn để tránh sập hoặc rung lắc.
• Bảo trì định kỳ: Để giếng trời luôn hoạt động tốt, nên vệ sinh kính, kiểm tra lớp chống thấm và hệ thống thoát nước định kỳ. Nếu dùng mái trượt, cần tra dầu bôi trơn và kiểm tra ray trượt để tránh bị kẹt.

Giếng trời cho nhà mái tôn là một giải pháp kiến trúc thông minh và hiệu quả để khắc phục nhược điểm thiếu sáng, bí khí của các công trình nhà mái tôn, đặc biệt là nhà ống. Bằng việc thiết kế và thi công đúng kỹ thuật, lựa chọn loại giếng trời và vật liệu phù hợp (có mái che cố định, di động, hở, sử dụng kính an toàn, polycarbonate chống UV…), đồng thời chú trọng các khâu then chốt như chống dột, chống nóng, giảm ồn và đảm bảo an toàn, bạn hoàn toàn có thể biến không gian sống dưới mái tôn trở nên sáng sủa, thông thoáng và tiện nghi hơn đáng kể.

Đầu tư vào một giếng trời mái tôn chất lượng là đầu tư vào chất lượng không khí, ánh sáng tự nhiên và sự thoải mái cho ngôi nhà của bạn. Hãy tham vấn các chuyên gia xây dựng và lựa chọn nhà thầu uy tín để có được công trình giếng trời mái tôn hoàn hảo nhất. Nếu bạn ở TP HCM hoặc các tỉnh miền nam, vui lòng liên hệ với Minh Anh Homes theo Hotline 0937 337 534 (Mr Minh) để được tư vấn và báo giá thi công giếng trời mái tôn tốt nhất.

Tham khảo thêm:

• Có nên làm giếng trời ở cầu thang không? Thông tin cần biết
• 8 Cách lấy ánh sáng cho cầu thang hiệu quả, tự nhiên
• 7 giải pháp lấy sáng cho nhà mái tôn hiệu quả, tiết kiệm
• 9 cách lấy sáng cho phòng ngủ: Giải pháp đơn giản mà hiệu quả