Tường bị ẩm mốc: Nguyên nhân và cách xử lý triệt để

Theo thống kê, hơn 60% các công trình nhà ở tại Việt Nam gặp phải vấn đề ẩm mốc trên tường, đặc biệt trong mùa mưa và tại các khu vực có độ ẩm cao. Tình trạng tường bị ẩm mốc không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ của ngôi nhà mà còn gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe như dị ứng, các bệnh về đường hô hấp và làm giảm tuổi thọ của công trình.

Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức chuyên sâu về nguyên nhân gây ẩm mốc và các giải pháp xử lý hiệu quả, từ biện pháp tạm thời đến các phương pháp triệt để, giúp bạn khắc phục tường bị ẩm mốc một cách toàn diện và bảo vệ ngôi nhà của mình lâu dài.

Hiểu về hiện tượng tường bị ẩm mốc

Ẩm mốc trên tường là hiện tượng xuất hiện các vết đổi màu, thường là màu đen, xanh hoặc nâu, do nấm mốc phát triển trên bề mặt tường khi có đủ độ ẩm, nhiệt độ thích hợp và chất dinh dưỡng. Về bản chất, nấm mốc là một loại vi sinh vật phát triển mạnh trong môi trường ẩm ướt, tối và ít thông thoáng.

Các loại ẩm mốc phổ biến

• Mốc đen (Stachybotrys chartarum): Thường xuất hiện ở những nơi thấm nước nặng, có màu đen đậm và rất độc hại cho sức khỏe.
• Mốc xanh (Penicillium): Có màu xanh lá cây hoặc xanh lam, thường xuất hiện ở khu vực có độ ẩm trung bình.
• Mốc trắng (Aspergillus): Có màu trắng hoặc vàng nhạt, thường phát triển trên bề mặt vữa và đồ gỗ.

Vị trí thường xuất hiện

• Ẩm mốc thường xuất hiện ở những vị trí:
• Chân tường, đặc biệt là tường tiếp xúc với mặt đất
• Góc tường và trần nhà
• Khu vực phòng tắm, nhà bếp
• Tường sau tủ, giường hoặc các đồ nội thất lớn sát tường
• Khu vực xung quanh cửa sổ và cửa ra vào

Mức độ nguy hại

Ẩm mốc gây ra những tác hại nghiêm trọng:

• Đối với công trình: Làm giảm tuổi thọ của vật liệu xây dựng, gây bong tróc sơn, vữa và thậm chí làm suy yếu kết cấu nếu kéo dài.
• Đối với sức khỏe: Gây ra các vấn đề hô hấp, dị ứng, hen suyễn, đau đầu và trong trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đến các bệnh về phổi.

Tìm hiểu thêm: 7 loại vật liệu làm vách ngăn phòng chất lượng và giá rẻ

Nguyên nhân tường nhà bị mốc – Phân tích chuyên sâu

Ẩm mốc là một vấn đề phổ biến ở các công trình dân dụng, đặc biệt là ở những nơi có điều kiện khí hậu nóng ẩm như Việt Nam. Chính vì điều đó việc hiểu rõ các nguyên nhân gây ra ẩm mốc là điều cần thiết để có biện pháp phòng ngừa và xử lý hiệu quả, đảm bảo sự bền vững và mỹ quan của công trình.

Nguyên nhân từ thiết kế và thi công

• Thiết kế không có hệ thống thoát ẩm: Nhiều công trình không được thiết kế với hệ thống thoát ẩm phù hợp, đặc biệt là tại các khu vực có mực nước ngầm cao hoặc thường xuyên mưa nhiều.
• Chất lượng vật liệu kém: Sử dụng vật liệu xây dựng kém chất lượng, đặc biệt là xi măng, cát, vữa không đạt tiêu chuẩn sẽ dễ dẫn đến tình trạng thấm nước và ẩm mốc.
• Thi công không đúng kỹ thuật: Quá trình trộn vữa không đúng tỷ lệ, thời gian bảo dưỡng tường không đủ, hoặc thi công trong điều kiện thời tiết không thuận lợi đều có thể dẫn đến tường dễ thấm nước.
• Không có lớp chống thấm hoặc chống thấm không đúng cách: Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất. Nhiều công trình bỏ qua hoặc làm sơ sài công đoạn chống thấm, đặc biệt là ở móng, chân tường và các khu vực ẩm ướt.

Nguyên nhân từ môi trường

• Độ ẩm không khí cao: Tại các vùng có độ ẩm không khí trên 70% thường xuyên, nguy cơ phát sinh nấm mốc rất cao, đặc biệt nếu không có hệ thống thông gió tốt.
• Thời tiết mưa nhiều: Mưa kéo dài làm tăng độ ẩm không khí và có thể gây thấm nước qua các vết nứt nhỏ trên tường hoặc mái nhà.
• Nhà ở vùng trũng, thấp: Các khu vực trũng thấp thường có mực nước ngầm cao, dễ gây hiện tượng thấm ngược từ móng lên tường.
• Mực nước ngầm cao: Nước ngầm có thể thấm lên thông qua hiện tượng mao dẫn, gây ẩm chân tường và dần lan rộng lên cao.

Nguyên nhân từ sử dụng

• Thông gió kém: Nhà ở thiếu sự lưu thông không khí, đặc biệt là phòng kín ít mở cửa sổ sẽ tạo điều kiện lý tưởng cho nấm mốc phát triển.
• Rò rỉ nước sinh hoạt: Các đường ống nước bị rò rỉ, thiết bị vệ sinh bị hỏng hoặc gioăng cửa không kín có thể là nguồn cung cấp độ ẩm thường xuyên cho tường.
• Tần suất lau chùi vệ sinh thấp: Vệ sinh không thường xuyên khiến bụi bẩn tích tụ trên tường, tạo điều kiện thuận lợi cho nấm mốc phát triển.
• Sai sót trong sử dụng điều hòa và các thiết bị tạo ẩm: Sử dụng điều hòa không đúng cách (nhiệt độ quá thấp) gây hiện tượng ngưng tụ hơi nước trên tường. Tương tự, sử dụng máy tạo ẩm quá mức cũng làm tăng nguy cơ ẩm mốc.

Đọc thêm: 7 Cách chống thấm sân thượng đã lát gạch cho hiệu quả lâu dài

Cách nhận biết và đánh giá mức độ ẩm mốc

Dấu hiệu nhận biết tường bị ẩm mốc

• Thay đổi màu sắc trên bề mặt tường: Xuất hiện các vết đổi màu đen, xanh, vàng hoặc nâu trên tường là dấu hiệu rõ ràng nhất của ẩm mốc.
• Mùi ẩm mốc đặc trưng: Mùi hôi, ẩm mốc là dấu hiệu nhận biết quan trọng, ngay cả khi chưa nhìn thấy dấu hiệu trực quan.
• Vết nứt, bong tróc sơn: Lớp sơn bị phồng rộp, bong tróc hoặc xuất hiện các vết nứt chân chim thường là dấu hiệu của ẩm mốc đã phát triển bên trong.
• Cảm giác ẩm ướt khi chạm vào tường: Khi chạm tay vào tường cảm thấy lạnh và ẩm, đặc biệt là so với các khu vực khác trong cùng một không gian.

Đánh giá mức độ ẩm mốc

• Ẩm mốc bề mặt: Chỉ xuất hiện trên lớp sơn hoặc bề mặt tường, chưa thấm sâu vào trong kết cấu. Đây là mức độ nhẹ nhất và dễ xử lý nhất.
• Ẩm mốc thấm sâu: Độ ẩm đã thấm vào bên trong tường, thường kèm theo hiện tượng sơn bong tróc nhiều và vết ẩm lan rộng.
• Ẩm mốc kèm theo hư hỏng kết cấu: Trường hợp nghiêm trọng nhất, khi ẩm mốc đã ảnh hưởng đến kết cấu tường, gây mục nát, giảm khả năng chịu lực.
• Cách sử dụng thiết bị đo ẩm chuyên dụng: Sử dụng máy đo độ ẩm (moisture meter) để xác định chính xác mức độ ẩm trong tường:
  • Độ ẩm < 16%: Bình thường
  • Độ ẩm 16-20%: Cảnh báo
  • Độ ẩm > 20%: Nguy hiểm, cần xử lý ngay

Cách xử lý ẩm mốc trên tường tốt nhất, mang lại hiệu quả cao

Tường bị ẩm mốc không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ của ngôi nhà mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro về sức khỏe. Để khắc phục tình trạng này, cần áp dụng những biện pháp phù hợp. Có hai hướng giải quyết chính: biện pháp tạm thời để xử lý nhanh chóng và các giải pháp triệt để nhằm ngăn chặn tận gốc nguyên nhân gây ẩm mốc.

1. Xử lý tường ẩm mốc tạm thời (giải pháp nhanh)

Cách làm sạch tường bị ẩm mốc bằng dung dịch tẩy rửa

• Dung dịch giấm pha loãng: Pha giấm với nước theo tỷ lệ 1:3, phun lên bề mặt ẩm mốc, để 1 giờ rồi lau sạch.
• Dung dịch nước javen pha loãng: Pha nước javen với nước theo tỷ lệ 1:10, phun lên vùng ẩm mốc, để 30 phút rồi lau sạch (cần đeo găng tay và khẩu trang khi sử dụng).

Sử dụng hóa chất diệt nấm mốc chuyên dụng

Các sản phẩm diệt nấm mốc chuyên dụng có bán sẵn trên thị trường thường hiệu quả hơn các giải pháp tự pha chế. Sử dụng theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

Kỹ thuật lau chùi an toàn và hiệu quả

• Sử dụng bàn chải mềm hoặc khăn microfiber để làm sạch
• Lau từ trên xuống dưới để tránh lây lan bào tử nấm mốc
• Luôn đeo khẩu trang, găng tay và kính bảo hộ khi làm việc với khu vực ẩm mốc

Sơn phủ tạm thời: Sau khi làm sạch và để tường khô hoàn toàn, có thể sơn phủ bằng loại sơn kháng khuẩn, kháng nấm mốc. Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp tạm thời nếu không xử lý triệt để nguồn gốc gây ẩm.

2. Xử lý tường ẩm mốc triệt để (giải pháp lâu dài)

Để giải quyết tận gốc vấn đề ẩm mốc, điều quan trọng là phải tập trung vào việc chống thấm cho tường, bởi thấm nước là nguyên nhân chính gây ra hiện tượng này. Các giải pháp triệt để nhằm chống thấm tường cần phải được triển khai một cách bài bản và đúng kỹ thuật.

Phương pháp chống thấm ngược

• Tạo hàng rào chống ẩm: Khoan lỗ theo đường ngang ở chân tường, bơm hóa chất chống thấm vào các lỗ này tạo thành lớp ngăn không cho nước ngầm thấm lên.
• Xử lý mao dẫn ngược: Tiêm hóa chất hydrophobic vào tường để cắt đứt hiện tượng mao dẫn.

Kỹ thuật cắt tường chống ẩm

Trong trường hợp nghiêm trọng, có thể cắt ngang chân tường bằng máy cắt chuyên dụng, đặt lớp vật liệu chống thấm (như màng HDPE) vào khe cắt, sau đó trám kín lại bằng vữa không co ngót.

Thi công lớp chống thấm mới

• Chống thấm bề mặt: Loại bỏ lớp hoàn thiện cũ, trát lại bằng vữa chống thấm chuyên dụng.
• Chống thấm âm: Xử lý từ mặt tiếp xúc với nguồn nước (như tường phòng tắm, tường hầm).
• Chống thấm dương: Xử lý từ mặt đối diện với nguồn nước.

Xử lý nguồn nước thấm

Tìm và khắc phục nguồn nước gây ẩm:

• Sửa chữa đường ống bị rò rỉ
• Khắc phục mái dột
• Cải thiện hệ thống thoát nước xung quanh nhà
• Xử lý mực nước ngầm (nếu có thể)

Các công nghệ xử lý tường ẩm mốc hiện đại

• Hệ thống điện thẩm thấu: Công nghệ sử dụng dòng điện một chiều cường độ thấp để đẩy độ ẩm ra khỏi tường, thường được áp dụng cho các công trình cổ hoặc công trình quan trọng.
• Màng chống thấm nano: Sử dụng các loại màng có cấu trúc nano, có khả năng chống thấm cực tốt nhưng vẫn cho phép tường “thở”, tránh tích tụ hơi ẩm bên trong.
• Vữa chống thấm thế hệ mới: Các loại vữa chống thấm hiện đại có khả năng tự liền khi xuất hiện vết nứt nhỏ (self-healing) hoặc có khả năng kháng nấm mốc vĩnh viễn.
• Sơn chống ẩm mốc công nghệ cao: Sơn có công nghệ ion bạc hoặc công nghệ kháng khuẩn sinh học, vừa ngăn ẩm vừa tiêu diệt nấm mốc.

Vật liệu và công cụ cần thiết

Danh sách vật liệu cần chuẩn bị cho việc xử lý ẩm mốc tường:

• Hóa chất tẩy rửa nấm mốc
• Sơn lót kháng kiềm
• Sơn phủ kháng nấm mốc
• Vữa chống thấm
• Màng chống thấm (nếu cần)
• Hóa chất chống thấm đặc biệt (tùy phương pháp)

Ước tính chi phí xử lý theo diện tích

• Xử lý tạm thời: 150.000 – 300.000 đồng/m²
• Xử lý triệt để: 500.000 – 1.500.000 đồng/m²
• Xử lý công nghệ cao: 1.500.000 – 3.000.000 đồng/m²

Các thương hiệu sản phẩm uy tín trên thị trường

• Sika (Thụy Sĩ): Chuyên về các sản phẩm chống thấm cao cấp
• Weber (Pháp): Nổi tiếng với vữa chống thấm
• Dulux (Anh): Sơn kháng nấm mốc chất lượng cao
• Jotun (Na Uy): Sơn chống ẩm hiệu quả
• Kova (Việt Nam): Giải pháp chống thấm giá cả hợp lý

Có thể bạn quan tâm: Nên sơn chống thấm hay đóng tôn? Giải pháp nào tốt nhất?

Hướng dẫn xử lý tường ẩm mốc theo từng khu vực

Tường ẩm mốc ở phòng khách, bếp hay nhà tắm? Tìm hiểu cách xử lý hiệu quả cho từng khu vực với giải pháp chống thấm, thông gió và vật liệu phù hợp, giúp nhà luôn khô thoáng.

1. Xử lý chân tường bị ẩm

Nguyên nhân đặc thù của chân tường bị ẩm: Chân tường là khu vực tiếp xúc trực tiếp với nền nhà và môi trường bên ngoài, dễ bị ảnh hưởng bởi hiện tượng thấm ngược và mao dẫn từ nền đất.

Kỹ thuật xử lý mao dẫn ngược

• Khoan lỗ đường kính 12-15mm theo đường ngang cách nền nhà 10-15cm, khoảng cách giữa các lỗ khoảng 10-15cm.
• Bơm hóa chất chống thấm (thường là silicone hoặc epoxy) vào các lỗ này.
• Sau khi hóa chất khô (24-48 giờ), trám các lỗ khoan bằng vữa không co ngót.

Giải pháp ốp lát và tạo rãnh thoát ẩm

• Tạo rãnh thoát ẩm dọc theo chân tường bên ngoài nhà.
• Ốp gạch hoặc vật liệu kháng ẩm lên chân tường (nếu phù hợp với thiết kế).
• Tạo khe thoáng giữa chân tường và nền để giảm hiện tượng mao dẫn.

2. Xử lý tường phòng tắm, nhà bếp

Đặc điểm của ẩm mốc trong khu vực ẩm ướt: Phòng tắm và nhà bếp thường xuyên tiếp xúc với nước và hơi nước, tạo điều kiện lý tưởng cho nấm mốc phát triển, đặc biệt ở các kẽ gạch và góc tường.

Vật liệu chuyên dụng cho phòng ẩm

• Sử dụng keo chà ron kháng nấm mốc.
• Dùng sơn chống ẩm đặc biệt cho phòng tắm, nhà bếp.
• Thi công lớp chống thấm dưới gạch ốp lát.

Giải pháp thông gió cho phòng kín

• Lắp đặt quạt hút ẩm tự động.
• Mở cửa sổ ít nhất 30 phút sau khi tắm.
• Sử dụng máy hút ẩm khi cần thiết.

3. Xử lý tường ngoại thất

Đặc thù của tường ngoài tiếp xúc với thời tiết: Tường ngoại thất phải chịu đựng mưa, nắng, nhiệt độ thay đổi và các tác động của môi trường, dễ bị nứt và thấm nước.

Sơn chống thấm ngoại thất

• Làm sạch bề mặt, xử lý các vết nứt.
• Sơn lót kháng kiềm.
• Sơn phủ 2-3 lớp sơn ngoại thất có khả năng chống thấm cao.

Kỹ thuật thi công mặt dựng chống thấm

• Làm sạch và xử lý các vết nứt.
• Thi công lớp chống thấm đàn hồi.
• Hoàn thiện bằng sơn hoặc vật liệu ốp lát thích hợp.
• Xử lý đặc biệt cho các mối nối, góc tường và chi tiết đặc biệt.

Xem thêm: Báo giá thi công vách Panel trọn gói (trong nhà, ngoài trời)

Cách phòng ngừa tường bị ẩm mốc

Để ngôi nhà luôn khô ráo và bền đẹp, việc ngăn ngừa tường bị ẩm mốc cần được chú trọng ngay từ thiết kế, thi công đến thói quen sinh hoạt hàng ngày. Dưới đây là các giải pháp đơn giản nhưng hiệu quả:

1. Giải pháp thiết kế chống ẩm mốc

Hệ thống thoát nước thông minh: Xây máng xối quanh nhà, thiết kế hệ thống thoát nước mưa hiệu quả để nước không đọng gần móng hay chân tường, tránh nguy cơ thấm ẩm.

Vật liệu chống ẩm chất lượng:

• Sử dụng vữa trộn phụ gia chống thấm để tăng độ bền cho tường.
• Chọn gạch ceramic ít hút nước (độ hút nước dưới 5%).
• Sơn tường bằng loại sơn kháng nấm mốc cao cấp.

Thông gió tự nhiên:

• Lắp cửa sổ đối diện nhau để tạo luồng gió lưu thông.
• Thêm ống thông gió cho phòng kín (nhà tắm, bếp).
• Thiết kế hệ thống thông gió mái để giảm độ ẩm trong nhà.

2. Lịch kiểm tra khuyến nghị

• Mái nhà: 6 tháng/lần để phát hiện rò rỉ.
• Hệ thống thoát nước: 3 tháng/lần để đảm bảo không tắc nghẽn.
• Tường: 12 tháng/lần để kiểm tra vết ẩm.
• Lớp sơn: Bảo dưỡng 3-5 năm/lần để duy trì khả năng chống thấm.

Phát hiện sớm dấu hiệu ẩm mốc:

• Quan sát các góc tường, chân tường xem có vết ố hay nấm mốc không.
• Chú ý mùi ẩm mốc khó chịu trong nhà.
• Kiểm tra kỹ sau mưa lớn để phát hiện điểm thấm nước.

Xử lý rò rỉ kịp thời: Sửa ngay các điểm rò rỉ từ đường ống nước, mái nhà, cửa sổ/cửa ra vào, hoặc hệ thống điều hòa để ngăn nước ngấm vào tường.

3. Thói quen sinh hoạt giảm ẩm mốc tường nhà

Thông gió đúng cách:

• Mở cửa sổ ít nhất 30 phút mỗi ngày để không khí lưu thông.
• Tăng cường thông gió sau khi nấu ăn hoặc tắm.
• Tránh phơi quần áo ướt trong nhà để không làm tăng độ ẩm.

Kiểm soát độ ẩm trong nhà:

• Giữ độ ẩm ở mức lý tưởng 40-60% bằng cách lau khô bề mặt ẩm ngay lập tức.
• Không để nước đọng trên sàn nhà hoặc đồ nội thất.

Sử dụng thiết bị hỗ trợ:

• Máy hút ẩm: Dùng trong mùa mưa để giảm độ ẩm hiệu quả.
• Điều hòa khử ẩm: Kết hợp làm mát và kiểm soát hơi nước.
• Máy lọc không khí: Loại bỏ bào tử nấm mốc, giữ không gian trong lành.

Để đảm bảo ngôi nhà luôn khô ráo và sạch sẽ, việc bảo trì định kỳ và kiểm tra các dấu hiệu ẩm mốc là rất quan trọng. Đặc biệt, trong điều kiện khí hậu ẩm ướt như ở Việt Nam, việc phát hiện sớm các dấu hiệu thấm nước và xử lý ngay từ giai đoạn ban đầu sẽ giúp tiết kiệm chi phí và công sức.

Sử dụng các vật liệu chống thấm chất lượng cao và áp dụng đúng kỹ thuật cũng là yếu tố không thể thiếu trong quá trình này. Nếu tình trạng ẩm mốc vượt quá khả năng tự xử lý, việc tìm đến các chuyên gia trong lĩnh vực chống thấm và sửa chữa nhà cửa là lựa chọn khôn ngoan.

Lo lắng về tường ẩm mốc? Minh Anh Homes mang đến dịch vụ thiết kế, thi công và xử lý chống thấm tối ưu. Với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, chúng tôi đảm bảo ngôi nhà bạn luôn khô ráo, bền đẹp. Liên hệ ngay hotline 0937 337 534 (Mr Minh) để tường nhà hết ẩm mốc!

Có thể bạn quan tâm: 

• 5 Cách xử lý chống thấm trần nhà bị nứt hiệu quả lâu dài
• Cách chống thấm nhà vệ sinh bằng màng khò đơn giản, hiệu quả
• 6 Cách chống thấm chân tường hiệu quả, thi công nhanh, đơn giản
• Giải pháp chống thấm cổ ống xuyên sàn: Ưu nhược điểm, cách thực hiện